Zdzisław Marian Gasz

---

Praca zawodowa

Zdzisław Marian Gasz rozpoczął swoją karierę zawodową w Piechowicach, gdzie pełnił funkcję nauczyciela geografii w Szkole Podstawowej nr 1. Jego profesjonalna droga rozpoczęła się od nauczania młodzieży, co stanowiło fundament jego późniejszej pracy. W roku 1972 został wizytatorem przedmiotowym geografii, odpowiedzialnym za nadzór w mieście Piechowicach oraz na obszarze powiatu jeleniogórskiego.

W 1974 roku jego rolą zostało również wprowadzenie wizytacji w zakresie turystyki i krajoznawstwa, a także nadzorowanie Szkolnych Schronisk Młodzieżowych. Prowadził działania mające na celu rozwijanie programów edukacyjnych, skierowanych na zwiększenie zainteresowania uczniów turystyką i poznawaniem regionu.

W 1975 roku, po utworzeniu województwa jeleniogórskiego, Zdzisław Marian Gasz kontynuował swoją karierę jako wizytator w Kuratorium Oświaty i Wychowania, gdzie jego doświadczenie i wiedza umożliwiły rozwój systemu edukacji w nowym województwie.

Działalność społeczna

Od 1956 roku Zdzisław Marian Gasz jest aktywnym działaczem Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK) oraz Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych (PTSM), w dużej mierze przyczyniając się do rozwoju turystyki i edukacji krajoznawczej wśród uczniów.

W ramach PTTK, od samego początku swojej kariery, angażował się w działalność Oddziału Międzyuczelnianego w Wrocławiu. Po zakończeniu studiów, w latach 1961-1972, objął stanowisko opiekuna Szkolnego Koła Krajoznawczo-Turystycznego w Piechowicach, gdzie jego zaangażowanie w turystykę młodzieżową zaowocowało różnorodnymi rolami i funkcjami, w tym członkostwem w Wojewódzkiej Komisji Młodzieżowej oraz wiceprezesurą w Zarządzie Wojewódzkim PTTK w Jeleniej Górze.

W kolejnych latach, od 1989 do 1993, pełnił rolę członka Rady Programowej ds. Młodzieży Szkolnej w Zarządzie Głównym PTTK, a od 1993 do 2001 był jej wiceprzewodniczącym.

Jeśli chodzi o PTSM, Gasz współtworzył Oddział Wojewódzki od 1975 roku, a przez długie 20 lat (1975-1995) pełnił funkcję sekretarza, by później zostać prezesem. W latach 1977-2002 był zaangażowany w Zarząd Główny PTSM, pracując jako sekretarz, a następnie wiceprezes oraz przewodniczący dwóch kluczowych komisji: rozwoju schronisk i współzawodnictwa schronisk młodzieżowych, prowadząc inicjatywy na rzecz rozwoju sieci schronisk w regionie, w tym takich jak „Sokolik”, „Michałek” oraz „Skalnik”.

Dzięki jego działalności, powstało osiem stałych schronisk młodzieżowych w regionie jeleniogórskim.

W latach 1976-1999, organizował eliminacje wojewódzkie do Ogólnopolskiego Turnieju Turystyczno-Krajoznawczego PTTK oraz inicjował eliminacje do Konkursu Krasomówczego Młodzieży Szkolnej od 1976 r. Jako pomysłodawca, zorganizował wiele imprez oraz szkoleń dla młodzieży szkolnej, w tym Jeleniogórskie Rajdy Młodzieży Szkolnej, z których pierwszy odbył się w 1974 roku, Rajd Dziatwy Szkolnej „Piechotka” oraz Ogólnopolski Kurs Nauczycieli – Kandydatów na Przodowników Turystyki Górskiej, rozpoczęty w 1983 roku.

Działalność Zdzisława Mariana Gasza łączyła się także z prowadzeniem wycieczek szkoleniowych dla nauczycieli od 1983 roku i inicjatywą „Czyste Góry”, mającą na celu porządkowanie szlaków Karkonoskiego Parku Narodowego podczas Jeleniogórskich Rajdów Młodzieży Szkolnej.

W obszarze turystyki, Gasz zdobył liczne kwalifikacje, w tym tytuł Honorowego Przodownika Turystyki Górskiej i Pieszej, Zasłużonego Instruktora Krajoznawstwa, Instruktora Kształcenia Kadr PTTK oraz Przewodnika Sudeckiego PTTK II klasy.

Odznaczenia i wyróżnienia

Wyróżnienia oraz odznaczenia, jakie otrzymał Zdzisław Marian Gasz, świadczą o jego wyjątkowych osiągnięciach oraz wkładzie w rozwój kraju i działalność społeczną. Poniżej przedstawiamy odznaczenia państwowe, jakie zdobył:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki”,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”.

Dodatkowo, należał on do grona osób aktywnie działających w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym (PTTK), gdzie jego osiągnięcia zostały również dostrzeżone i uhonorowane:

• Członkostwo Honorowe PTTK (2009),
• Złota Honorowa Odznaka PTTK,
• Medal 50-lecia PTTK,
• Medal 50-lecia Komisji Turystyki Pieszej,
• Złota Odznaka Zasłużony w pracy PTTK wśród młodzieży,
• Tytuł i Medal Nauczyciela Kraju Ojczystego (2011).

Publikacje

Oto wybrane publikacje Zdzisława Mariana Gasza, które odzwierciedlają jego wkład w lokalną kulturę i edukację:

• Zdzisław Gasz, Wspomnienia o „Profesorze” Ligenzie, Jelenia Góra, Jeleniogórskie Centrum Informacji i Edukacji Regionalnej „Książnica Karkonoska”, 2010,
• Zdzisław Gasz, Kronika 20 lat Wojewódzkich (Regionalnych) Przeglądów Piosenki Turystycznej i Ekologicznej Jelenia Góra-Zgorzelec, Poligrafia Ad Rem, 2009,
• Zdzisław Gasz, Perłowe gody „Sokolika” w Strużnicy (1974-2004), Jelenia Góra, 2004,
• Jerzy Kucharski, Zdzisław Gasz; Szklarska Poręba i okolice: szkolne schroniska młodzieżowe regionu jeleniogórskiego, Chojnów, KGS-Tour, 1998,
• Zdzisław Gasz (Red.), 30-lecie Szkolnego Schroniska Młodzieżowego „Skalnik” w Bukowcu, Jelenia Góra 2006,
• Leonarda Kurpiewska, Zdzisław Gasz (Red.), Srebrny jubileusz Piechowickich Rajdów Dziatwy Szkolnej „Piechotka” (1985-2009), Piechowice, Jelenia Góra, Wydawnictwo-Poligrafia Ad Rem, 2009.

---

Oceń: Zdzisław Marian Gasz

---